Một “sân chơi” do cộng đồng dựng nên – Hành trình 10 năm: từ hạt mầm đến khu rừng.
Bạn còn nhớ không, buổi sáng Đà Nẵng năm 2015 khi IRONMAN 70.3 lần đầu cập bến Việt Nam? Với nhiều người, triathlon lúc ấy như một “quái vật” ba đầu—bơi, đạp, chạy—dài lê thê, mệt mỏi, có phần… bất khả thi. Nhưng hạt mầm đã gieo. Từ hạt mầm ấy, mười năm qua, triathlon ở Việt Nam lớn lên bằng hàng ngàn buổi sáng sớm: làn bơi mở từ tinh mơ, cung đường được chốt chặn an toàn, những đôi tay tình nguyện chìa cốc nước và nụ cười. Từ một giải quốc tế đơn độc, chúng ta đã có thêm những “sân chơi” mang bản sắc rất riêng: một 70.3 Phú Quốc nên thơ, một lễ hội FesTRIval nắng–gió–dốc ở Bàu Trắng, và bây giờ là một TriFactor Cần Giờ gần gũi, ấm cúng, nằm giữa “lá phổi xanh” của Sài Gòn.
Dòng chảy mười năm—không phải đường thẳng, mà là cấp số nhân của cảm xúc
- 2015: 70.3 Đà Nẵng mở cánh cửa đầu tiên để bước ra thế giới. (
- 2019: đăng cai Asia–Pacific Championship—tên Việt Nam được khắc đậm trên bản đồ khu vực.
- 2023: ra mắt 70.3 Phú Quốc và VietNam FesTRIval—phong trào bỗng đa điểm, đa trải nghiệm.
- 2024: Liên đoàn Triathlon Việt Nam (VTF) thành lập—một dấu mốc tổ chức, thay đổi chiều sâu hệ sinh thái.
- 2024: TriFactor Kids Việt Nam lần đầu ở Cần Giờ—ngọn lửa được chuyền cho những đôi chân nhỏ.
- 2025: 10 năm 70.3 Đà Nẵng—một thập kỷ bền bỉ và trưởng thành.
Trong bức tranh ấy, TriFactor Cần Giờ nổi lên như một “sân chơi của cộng đồng”—nhiều hạng mục cho mọi lứa tuổi, thiết kế để người mới dám bước vào và người dày dạn vẫn có thách thức xứng đáng. Điều làm tôi yêu giải này là vị trí của nó: giữa Khu Dự trữ Sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ—một hệ sinh thái sống, thở và… có mùi rất “thật”.
TriFactor Cần Giờ – “sân chơi giữa rừng ngập mặn”
Bối cảnh & bản sắc. Cần Giờ mang vị mặn của gió biển, nhịp lên xuống của thủy triều và đôi khi là mùi hăng của phù sa—những dấu hiệu của một hệ sinh thái đang sống khỏe. Ở đây, đường bơi không “tiệt trùng” như hồ; đường đạp không phải đại lộ thẳng băng; đường chạy cũng không phải boulevard mát rượi để bạn mặc định negative split. Mỗi ki-lô-mét đều thật sự “có đời sống” của nó. Chính vì vậy, khoảnh khắc bạn chạm vạch đích trở nên đáng giá hơn.
Triết lý bao trùm. TriFactor khởi nguồn ở Singapore từ 2009, với triết lý mở nhiều “cửa”—Kids, Freshmen, Sprint, Enduro—để ai cũng có lối vào. Khi sang Việt Nam, triết lý ấy được “dịch” theo một giọng rất Việt: gia đình cùng đi, câu lạc bộ cùng ra quân, ngày đua biến thành ngày hội cộng đồng.
Cấu trúc giải & cự ly nổi bật.
- Enduro (Solo/Relay): Bơi 2.25 km – Đạp 80 km – Chạy 20 km—một cự ly vừa đủ “cắn” mà vẫn giữ được nhịp vui.
- Kids & nhóm tuổi mở rộng: mảnh đất cho sự tò mò và lòng can đảm của trẻ.
- Thời gian – địa điểm: 15–17/8, tại thị trấn Cần Thạnh, Cần Giờ, TP.HCM—sát Sài Gòn nhưng cảm giác như “đi xa”.
“Giải mã đặc sản” TriFactor: khi thử thách là một phần trải nghiệm
Giải vừa qua có người chưa hài lòng: nước biển có mùi, leo cầu phao nhiều lần, đường nhiều khúc cua. Tôi hiểu. Ta ai cũng từng “ước” một đường đua mượt như quảng cáo. Nhưng triathlon là môn thể thao ngoài trời; mà ngoài trời thì thiên nhiên là giám khảo. Thay vì xem những yếu tố ấy là “lỗi”, tôi chọn nhìn chúng như đặc sản—giống như nước mắm hay sầu riêng: không phải ai cũng yêu ngay, nhưng một khi đã hiểu, sẽ thấy tự hào.
1) “Mùi biển” – hương vị của một hệ sinh thái sống
Ở vùng cửa sông–rừng ngập mặn, nước mang theo phù sa, tảo, vật chất hữu cơ. Cái “mùi” bạn ngửi thấy là bằng chứng của sự sống, không phải sự cố. Về chuyên môn, đây là bài kiểm soát tâm lý: giữ nhịp thở ổn định, sighting theo mốc cao, không đổi nhịp vội vì một kích thích giác quan. Bạn đang bơi trong một “phòng thí nghiệm tự nhiên” hiếm khi mở cửa cho đám đông—và bạn là một trong số ít có mặt ở đó.
2) Cầu phao – bài tập nhịp điệu và an toàn
Cầu phao chòng chành cắt nhịp bơi thành những đoạn nhỏ, tạo ra micro-rest tự nhiên: tim hạ nhịp nhẹ, tư thế đổi khác, cơ trung tâm (core) được kích hoạt rồi lại lao xuống nước. Với người mới, cầu phao là điểm an toàn để bám vịn, chỉnh kính, lấy lại bình tĩnh. Thử nhìn lại dữ liệu: rất nhiều người bơi ổn định hơn sau mỗi lần lên–xuống, vì tâm lý được “reset” đúng lúc.
3) Nhiều khúc cua – khán đài của gia đình và bài học kỹ thuật
Tôi đã đứng ở ngã tư, nơi phụ huynh—bạn bè—đồng đội có thể thấy VĐV của mình 4–5 lần mà không phải chạy khắp nơi. Mỗi cú gọi tên đúng nhịp cho bạn thêm vài watt tinh thần. Ở khía cạnh kỹ thuật, cua là phòng lab để rèn line, phanh–vào–thoát đúng nhịp, xử lý gió cạnh, rồi tăng 3–5 vòng chân lấy lại đà. Không có cua, ta mất đi một nửa bài học của đạp đường trường.
Kết luận nhỏ: nếu ta xem “mùi biển – cầu phao – góc cua” là phần của trò chơi, ta sẽ vui hơn, mạnh hơn, và nhớ lâu hơn.
Thế giới đã dạy chúng ta điều gì về sự khắc nghiệt?
Những giải triathlon đáng mơ ước nhất thường không “dễ chịu” nhất:
- Norseman (Na Uy): xuất phát bằng cú nhảy từ phà xuống fjord lạnh buốt, đạp và chạy qua núi, cán đích trên đỉnh Gaustatoppen. Ở đó, an toàn được nâng lên thành văn hóa, với đội ngũ nghiên cứu giám sát sinh lý VĐV ngay trên đường đua.
- Patagonman (Chile): nhảy phà lúc bình minh, gió Patagonia thổi rát mặt, đường đua point-to-point đòi hỏi tổ chức và tự túc hậu cần ở mức cao.
- Alpe d’Huez (Pháp): 21 khúc cua huyền thoại—bạn không đến đây để tìm PR, bạn đến để chinh phục biểu tượng.
- SWISSMAN (Thụy Sĩ): full-distance băng ba đèo Alps, hậu cần tối thiểu, đích dưới chân Eiger–Mönch–Jungfrau—đẹp đến tàn bạo.
- Challenge Roth (Đức): 7.500 tình nguyện viên biến một thị trấn nhỏ thành thủ phủ cảm xúc—mô hình “cộng đồng-làm-nên-huyền-thoại”.
Chúng ta tôn kính các giải ấy không vì chúng “êm ái”, mà vì chúng trung thực với địa hình, khí hậu, văn hóa—và vẫn đảm bảo an toàn, công bằng. TriFactor Cần Giờ đi theo tinh thần đó: giữ trọn cái mộc của rừng ngập mặn, gió biển, con nước; còn nhiệm vụ của BTC là điều phối để mọi thứ vận hành trật tự.
Những người hùng thầm lặng & tinh thần “làm được việc”
Tôi đã ở giải của anh James—nhiều lần. Nhìn anh và đội ngũ của anh làm việc, tôi thấy một “bản giao hưởng” hậu cần: nhiều cự ly cùng lúc, nhiều lứa tuổi, Kids; rồi an ninh, y tế, cứu hộ, tình nguyện viên; rồi phân luồng giao thông trong một địa bàn đặc thù như Cần Giờ. Đó là bài toán cần kỷ luật, tỉ mỉ và bình tĩnh. Điều tôi trân trọng nhất là cách họ xây giải trên nền tảng cộng đồng: làm việc chặt chẽ với địa phương, huy động lực lượng sở tại, kêu gọi các CLB trở thành “cánh tay nối dài”. Không ồn ào khẩu hiệu, họ để đường đua lên tiếng.
Và còn điều này: mỗi khúc cua là một khán đài. Ở những ngã tư, phụ huynh—bạn bè—đồng đội có thể thấy VĐV của mình nhiều lần. Những đứa trẻ đứng dưới nắng, giơ tay vẫy bố mẹ; những người bạn gọi tên nhau; những đồng đội tự nhắc nhau giữ nhịp. Với vận động viên, có khi một tiếng gọi đúng lúc thay đổi cả cuộc đua.
Triathlon Việt Nam—đi tiếp như thế nào?
Khi tự hỏi “mình đến với triathlon vì điều gì?”, hiếm ai trả lời: “vì đường đua phải giống quảng cáo”. Ta đến vì trải nghiệm: trải nghiệm lớn lên, trải nghiệm gắn kết, trải nghiệm chạm vạch đích và biết rằng có những bàn tay đã lùi lại để mình được tiến lên. Những bàn tay đó là ban tổ chức, tình nguyện viên, an ninh–y tế–cứu hộ. Là người nhặt rác sau khi ta về khách sạn, là người tháo rào khi ta đã lên xe.
Tôi mong các vận động viên, đặc biệt là ai còn thấy chưa hài lòng, thử đổi góc nhìn: mùi nước, cầu phao, góc cua… không phải lỗi; chúng là chất liệu tạo nên ký ức đua của Việt Nam. Cũng như thế giới tôn trọng Norseman vì cú nhảy xuống fjord băng giá; yêu Patagonman vì gió Patagonia; mê Alpe d’Huez vì 21 cua; ngưỡng mộ SWISSMAN vì ba đèo Alps; cảm động với Roth vì 7.500 tình nguyện viên. Chúng ta có Cần Giờ—một “đặc sản” khác, không ít thách thức, nhưng ấm áp bởi cộng đồng.
Lời kết – Cùng nhau làm nên một sân chơi
Sau tất cả, ta đến với triathlon để làm gì? Không chỉ để có pace hay power thật đẹp, không chỉ để treo thêm một chiếc huy chương. Sâu hơn, ta tìm kiếm trải nghiệm vượt ngưỡng, sự kết nối với thiên nhiên, với người cùng đam mê, và với phiên bản mạnh mẽ hơn của chính mình.
Một giải đấu có thử thách từ thiên nhiên không phải là giải thất bại. Ngược lại, nó cho ta câu chuyện hay hơn để kể. Mười năm nữa, bạn có thể không nhớ con số thời gian chính xác, nhưng bạn sẽ nhớ mùi con nước Cần Giờ, nhớ cảm giác đôi chân mỏi khi leo cầu phao, nhớ tiếng gọi tên vang lên ở một góc cua. Bạn sẽ kể với con bạn về ngày bố/mẹ bơi ở vùng thuộc quản lý của đồn biên phòng, về ngày cả gia đình ra đường cổ vũ, về ngày bạn thấy mình mạnh hơn vì cộng đồng ở phía sau.
Triathlon Việt Nam đang lớn lên không nhờ điều kiện hoàn hảo, mà nhờ tinh thần dám đối mặt với thử thách. TriFactor Cần Giờ là minh chứng sống động cho tinh thần ấy. Thay vì mong một “sân chơi trải thảm nhung”, hãy tự hào về một sân chơi do chính cộng đồng dựng nên—có thể còn góc cạnh, nhưng chân thật, giàu bản sắc và thấm đẫm tình người.
Hãy tiếp tục bơi, tiếp tục đạp, tiếp tục chạy. Và quan trọng hơn cả, hãy tiếp tục kể những câu chuyện truyền cảm hứng về hành trình của chúng ta. Bởi chính những câu chuyện đó—không chỉ là số liệu, mà là ký ức và lòng biết ơn—mới là di sản đưa triathlon Việt Nam đi xa.
